AUTORKI: Dobrosława Egner i Barbara Chyłka.

Czego i w jaki sposób, to będzie kwestia drugorzędna, choć równie istotna, i także do niej postaramy się choć trochę odnieść. Jeśli założymy, że jest takie miejsce, gdzie młodzież może się rozwijać, to przy samoświadomości i złapaniu tzw. “bakcyla”, temat i sposób zawsze się znajdą lub zostaną znalezione.

Szukamy prawdziwego miejsca rozwoju, bo nauka naszym zdaniem powinna iść w parze z doświadczaniem. Bez tego będziemy “niekompletni”.

W szkole…

Absolutna podstawa, temat znany praktycznie wszystkim, gdyż obowiązek nauki nie pozwala się od tego “wymigać” :). Czasem udaje się w różny sposób ominąć sam budynek szkolny, ale nadal bycie częścią systemu edukacji pozostaje obowiązkowe. Mamy tu, jak każdy z nas wie, podstawę programową i w przeważającej większości – system pruski i dominację nauczyciela nad grupą uczniów. I choć system daje możliwości innego podejścia, indywidualizacji i alternatywnych rozwiązań, jak praca z uczniem zdolnym, to w praktyce się to nie dzieje lub dzieje sporadycznie. Z różnych powodów: braku czasu, przeładowanego programu, zbyt  licznych grup, słabego przygotowania nauczycieli lub niskiej motywacji (to z różnych powodów, których nie da się opisać w tym artykule, ponieważ nie o tym chcemy tu pisać, a wymagałoby to długich rozważań na różnych płaszczyznach).

Z informacji zebranych podczas wywiadów z uczestnikami warsztatów i spotkań projektowych wynika, że:

• młodzież ocenia pozytywnie przede wszystkim aspekt społeczny szkoły, czyli możliwość bycia w grupie, nawiązywania relacji z rówieśnikami, spędzania z nimi czasu, nawiązywania przyjaźni – często na długie lata;
• jednocześnie negatywnie ocenia długość czasu spędzanego w szkole, twierdząc, że godzin jest za dużo, co powoduje przemęczenie i zniechęcenie. Często liczba godzin zapisanych w planie zajęć przekracza “kodeksowe” 8 godzin pracy dorosłej osoby i 40 godzin w tygodniu. Tutaj możecie Państwo zapoznać się z tym, ile czasu dzieci i młodzież spędzają w szkole na lekcjach: https://samorzad.infor.pl/sektor/edukacja/rodziceiuczniowie/5525355,Przedmioty-w-klasie-4.html  Dużo? Owszem, doliczymy jeszcze do tego zadania domowe i wyjdzie ponad 40 godzin.
• nisko oceniają efektywność pracy i rezultaty w zestawieniu z czasem, który muszą spędzać w szkole. Dlaczego efektywność nauczania jest niska? Z czego to wynika? Poniżej link do artykułów, które poruszają tę tematykę:
  https://ceo.org.pl/czy-malo-liczne-klasy-sa-lepsze/ [dostęp: 03.03.2023]
  https://journals.anstar.edu.pl/index.php/hcs/article/download/424/514 [dostęp: 03.03.2023]
• identyfikowane i źle oceniane są przestarzałe metody pracy – system “ławkowy”, wykład stosowany w przeważającej części zajęć, czyli metoda podająca, często również wyższe kompetencje młodzieży niż nauczycieli np. w zakresie posługiwania się narzędziami TIK czy na poziomie rozszerzonym – olimpijczycy;
• bardzo źle oceniane jest obciążanie ich dodatkowymi obowiązkami szkolnymi w czasie pozaszkolnym (zadania domowe, przygotowanie do sprawdzianów, przygotowanie prezentacji i zlecanie innych prac) – uważają, że wszystkie te czynności przy dużej liczbie godzin lekcyjnych powinny być realizowane w czasie szkolnym, a czas po szkole powinien być przeznaczany na ich prywatne potrzeby związane między innymi z rozwijaniem pasji i zainteresowań, udziałem w rekreacji i sporcie, spotkaniami z przyjaciółmi;
• słabe kompetencje nauczycieli w zakresie aktywizujących metod pracy i nowoczesnych technologii identyfikowane są jako wynik m.in. przestarzałego systemu kształcenia nauczycieli;
• powielanie przez pedagogów ciągle tych samych schematów, które nie przystają do wyzwań przyszłości i założeń edukacji dla przyszłości oraz dostępnych powszechnie narzędzi i nowoczesnych technologii;
• niedostosowanie narzędzi, czasu trwania lekcji i sposobów ich prowadzenia do zasobów wiedzy powszechnie dostępnych dla każdego w Internecie;
• potrzebna jest nowa rola nauczyciela, który będzie bardziej mentorem i tutorem, przewodnikiem, wsparciem w poszukiwaniu dobrych źródeł wiedzy i planowania procesu rozwoju, i to od najmłodszych lat, aby proces rozwoju: zdobywania wiedzy, rozwijania umiejętności i budowania postaw opartych na wartościach przebiegał świadomie, aby młodzi ludzie wzięli odpowiedzialność za swoją drogę rozwoju.

A to kilka publikacji omawiających poziom kompetencji, którymi posługują się nauczyciele oraz jak wyglądało to m.in. w czasie pandemii:

BADANIA W OBSZARZE DOSKONALENIA UMIEJĘTNOŚCI NAUCZYCIELI W ZAKRESIE ROBOTYKI I KOMPETENCJI CYFROWYCH W EDUKACJI https://depot.ceon.pl/bitstream/handle/123456789/20662/Strony%20od%20ZN%20ERS%20tom%205%202020-8.pdf?sequence=1&isAllowed=y  [dostęp: 03.03.2023].

MIĘKKIE I TWARDE KOMPETENCJE NAUCZYCIELI Marta Konieczna-Kucharska https://www.sbc.org.pl/Content/358718/konieczna-kucharska.pdf   [dostęp: 03.03.2023].

Edukacja zdalna w czasie pandemii. Centrum Cyfrowe (2020). Raport z badań, https://centrumcyfrowe.pl/edukacja-zdalna/ [dostęp: 03.03.2023].

Zdalna szkoła? Jeszcze będziemy za nią tęsknić. Nauczyciel przestał być żandarmem. Pacewicz A. (2020). https://oko.press/zdalna-szkola-jeszcze-bedziemy-za-nia-tesknic/ [dostęp: 03.03.2023].

NAUCZYCIEL we współczesnej rzeczywistości edukacyjnej, red. Anna Karpińska Monika Zińczuk Karol Kowalczuk

https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/11277/1/Nauczyciel_we_wspolczesnej_rzeczywistosci.pdf  [dostęp: 03.03.2023].

W artykułach pojawia się często stwierdzenie, jak być powinno, brak jednak informacji, że często studia o specjalności nauczycielskiej nie przygotowują wystarczająco do rozwijania wspomnianych wyżej kompetencji. A może o to, dlaczego tak się dzieje, należałoby zapytać akademików…

Młodzież bierze sprawy w swoje ręce…

… i szuka sposobów minimalizowania spędzanego w szkole czasu na potrzeby rozwijania swoich kompetencji i pasji, a także zwyczajnego „życia po szkole”, czyli po pracy – bo przecież szkoła dla młodego człowieka jest jak praca dla osoby dorosłej.

Przykłady miejsc, do których “migruje” młodzież ze szkół tradycyjnych (publicznych):

• szkoły demokratyczne
• edukacja domowa,
• szkoła w chmurze,

LINKI do wywiadów:

https://www.youtube.com/watch?v=0BoB4XA7rDY [dostęp: 03.03.2023].

https://www.youtube.com/watch?v=vsatVxvfAlE [dostęp: 03.03.2023].

https://www.youtube.com/watch?v=9pBqH4nVN4k [dostęp: 03.03.2023].

Jaką różnicę zauważamy między tradycyjną, publiczną edukacją a powyższymi alternatywnymi wyborami? Odpowiedzi znajdziecie między innymi pod powyższymi linkami. Postaramy się jednak podsumować to dla Was.

Podstawowe różnice to:

• dużo wolnego czasu,
• poczucie wolności,
• poczucie wpływu na kierunek własnego rozwoju,
• dobre relacje związane ze zmianą hierarchii nauczyciel – uczeń,
• tworzenie prawdziwej społeczności czy wspólnoty,
• wpływ na to jak i kiedy się uczę.

Znaczące są również liczby, pokazujące, że istnieje ogromna i pilna potrzeba zmiany systemu. Potwierdzają to dane i publikowane informacje. Kilka przykładów:

• Wielka ucieczka ze szkół Czarnka. Już co piąty licealista w Warszawie chodzi do niepublicznej szkoły : https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/7,54420,29343883,inflacja-nie-inflacja-rodzice-wola-placic-niz-poslac-dziecko.html?disableRedirects=true&fbclid=IwAR0aPPf49pos1q9jt_kFdWpuqWe9ausjn432HDPmtXuC8PDobZoSr7Pk0Tk [dostęp: 03.03.2023].
• I niby wszyscy wiemy, co jest ważne i jak powinna wyglądać zmiana, ale jakoś nie mamy mocy, żeby połączyć siły i po prostu to zrobić:

https://sosdlaedukacji.pl/szkola-edukacja-wyzwania-xxi-wieku/ [dostęp: 03.03.2023].

Choć, niektórzy próbują nieśmiało lub bardziej zdecydowanie wprowadzać zmiany na różny sposób, zarówno w edukacji formalnej, jak i pozaformalnej, my widzimy dużą szansę we współpracy i dzieleniu się metodami pracy pomiędzy tymi dwoma światami. Ten drugi postrzegany jest przez młodzież jako atrakcyjniejszy, bardziej dynamiczny, angażujący, mniej nudny, w którym mogą brać sprawy w swoje ręce i mieć wpływ na to w jaki sposób, jak długo i czego chcą uczyć się najwięcej. Może to jest kierunek zmian? Podglądanie, co dzieje się  tam, gdzie młodzi ludzi chcą “być” w procesie rozwoju? Może jest to rozwiązanie dla edukacyjnego marazmu…

Perełki wizyt studyjnych Erasmus plus w centrach młodzieżowych edukacji pozaformalnej – przykłady ośrodków edukacyjnych wspierających działalność młodych ludzi

Cieszymy się, że możemy brać udział w spotkaniach w ramach projektów ERASMUS+, które pozwalają nam na doświadczanie innej perspektywy. To, co wydawałoby się niemożliwe, jest realizowane np. w szkołach lub centrach kultury krajów partnerskich, które odwiedziłyśmy.

Kreowanie nowych sposobów i miejsc pracy przez młodzież z wykorzystaniem polityk młodzieżowych, działań rzeczniczych w zakresie edukacji i realizacji projektów młodzieżowych mogą stanowić rozwiązanie dla skostniałego systemu edukacji.

Przykłady, które nas urzekły:

• Centrum Młodzieżowe – Koper, Słowenia/ Center Mladich Koper – przykład myślenia Desing Thinkingowego – najpierw młodzież przejęła to miejsce trochę na zasadzie squatu, a następnie miasto Koper zdecydowało się wesprzeć to miejsce i wziąć je “pod swoje skrzydła”. Obecnie jest to placówka miejska, a prowadzą ją osoby, które od początku były z nim związane, wcześniej jako uczestnicy.

Miejsce ma swój harmonogram pracy, organizuje koncerty, zajęcia, udostępnia przestrzeń młodym ludziom, którzy chcą się rozwijać – do dyspozycji mają tu przestrzeń rekreacyjną: stół do tenisa, bilard, stoły i gry planszowe, studio nagrań, scenę oraz patio wewnętrzne ze stołami i przestrzenią do odpoczynku.

Odbywają się tu również koncerty muzyczne. Organizowany jest raz w roku duży plenerowy Festiwal Młodzieżowy CMoK FEST na powitanie lata: https://www.cmk.si/CMoKFEST [dostęp: 03.03.2023].

Co ciekawe, jest duża rozbieżność między Centrami Młodzieżowymi w Słowenii, jeśli chodzi o politykę młodzieżową. Większość takich miejsc współpracuje z Ministerstwem Zdrowia i realizuje postulaty zakazu spożywania alkoholu i palenia papierosów, w tym elektronicznych. Zakaz obowiązuje również kadrę placówek, zgodnie z zasadą, że dziecko (w tym przypadku młody człowiek) uczy się także przez obserwację. W Centrum Młodzieżowym w Koper przyjęto zasadę, że wyzwania takie jak alkohol i papierosy są częścią codziennego życia i nadużywanie ich jest dużym problemem, więc pozostawiono wolność w tym zakresie organizując tu ogólnodostępny bar, w którym można zakupić lekkie alkohole typu piwo. Przestrzegane są granice wieku (sprawdzane dokumenty) i wyznawana zasada, że kultury picia alkoholu lepiej nauczyć się tu, niż nie nauczyć się wcale.

Wartość dodana tego miejsca to niesamowity wygląd wnętrz w całości stworzony przez młodych ludzi.

Link do strony placówki: https://www.cmk.si/ [dostęp: 03.03.2023].

• Kolejny ciekawy ośrodek dla młodzieży powstał również w Koper. Svetovalni center za otroke, mladostnike in starše Istre – jest to placówka, gdzie SEL czyli społeczno – emocjonalne nauczanie wdrażane jest w praktyce. Nie jest to odpowiednik naszej poradni psychologiczno – pedagogicznej specjalizującej się w kwestiach diagnozy, te placówki funkcjonują tu odrębnie. To właśnie tutaj zarówno dzieci, młodzież jak i rodzice otrzymują pomoc w zakresie psychologicznym. Dlaczego? Bo szkoła jest niewydolna, nie ma na tyle mocy przerobowych i specjalistycznych, by wesprzeć dzieci, młodzież oraz rodziców z problemami, z którymi się borykają. A problemów jest mnóstwo. Najczęściej są to kwestie związane z:
•  przeładowanymi programami szkolnymi, co wiąże się z trudnościami i frustracjami edukacyjnymi (czyżbyśmy znali to z autopsji?)
•  młodzi ludzie nie radzą sobie, zwłaszcza po  covidzie, z emocjami i relacjami społecznymi,
• nadaktywnością ADHD; spektrum autyzmu, alienacją społeczną, przemocą rówieśniczą,
• brakiem motywacji,
• problemami z funkcjami poznawczymi,
• niepełnymi rodzinami, rozwód lub inne rodzinne problemy.

W Centrum się pokazuje dzieciom i młodzieży jak funkcjonować w społeczeństwie,
a rodziców wspiera w lepszym zrozumieniu ich dzieci. Kadra zatrudniona w placówce charakteryzuje się holistycznym podejściem. Praca odbywa się w małych grupach na zasadzie warsztatów.

Uwaga: miejsce to jest publiczną placówką, która jest finansowana przez miasto. Umiejscowione jest w starej XIX wiecznej willi, pozostałości po włoskiej rodzinie arystokratycznej, która wsławiła się w mieście działaniami charytatywnymi.

Osobiście jesteśmy pod wielkim wrażeniem sposobu pracy oraz metod, jakie są tu wykorzystywane. Placówka spotyka się z wielkim zainteresowaniem, działa co prawda od października 2022 r., ale ma już pod swoją opieką ok. 400 osób. Nie wiemy, czy są takie placówki w Polsce, jednak chciałybyśmy, aby takie centra były również dostępne w naszym kraju. Link do strony placówki: https://svetovalnicenter.si/ oraz strony na FB: https://www.facebook.com/profile.php?id=100086590509877 [dostęp: 03.03.2023].

• NGO No excuse – pozarządowa organizacja młodzieżowa w Ljubljanie pracująca systemowo z młodzieżą. Młodzi ludzie przechodzą przez różne szczeble zaangażowania: działacz/ aktywista, stażysta, lider (co w naszych warunkach można by przełożyć np. na stopnie: uczestnik, wolontariusz, aktywista, lider młodzieżowy), “awansując” do kolejnych grup zaawansowania wraz z wiekiem i zaangażowaniem.  Organizacja oraz młodzieżowi liderzy współpracują z ministerstwami zdrowia i ochrony środowiska. Na każdym etapie propozycje dla młodych ludzi i zadania, które mogą podejmować, są odpowiednio dobierane i wspierane przez pracowników młodzieżowych*. Organizacja stosuje też określoną politykę młodzieżową, która jest szczegółowo opisana, a wszyscy członkowie organizacji są zobligowani do zapoznania się z nią i stosowania. Ma ona m.in. ze względu na współpracę z Ministerstwami Zdrowia i Ochrony Środowiska, podejście prozdrowotne i globalne, w tym realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju. W pracy z młodzieżą, podobnie jak w Polsce (u nas mamy te zasady uregulowane przepisami prawa) – nie piją alkoholu i nie palą papierosów, w tym elektronicznych. Jest to związane z założeniem, że młodzi ludzie uczą się przez obserwację i naśladowanie. Kadra organizacji przyjęła więc za cel dawać wyłącznie dobry przykład. Jest to zupełnie odmienne podejście niż to zaobserwowane w Centrum Młodzieżowym Koper.

Ciekawe jesteśmy, co o tym sądzicie, i które podejście jest Waszym zdaniem trafniejsze?

• I coś z naszego podwórka – Młodzieżowy Dom Kultury – MDK 2 Piekary Śląskie
• https://www.facebook.com/MDK2piekaryslaskie – partner projektu “Building Bridges for Youth Emowerment”.

Miejsce tworzone dla młodzieży i z młodzieżą. Placówka publiczna zajęć pozalekcyjnych. To tu młodzież spędza czas, BO CHCE 🙂

Poza standardowymi zajęciami rozwijającymi uzdolnienia i pasje, rozumianymi jako plastyka, muzyka, taniec czy teatr, prowadzone są aktywności w dziale MŁODZIEŻ. Obejmują na dzień dzisiejszy następujące grupy: Klub Młodzieżowy pod intrygującą nazwą KOMKE (wymyśloną oczywiście przez młodzież), Klub Europejski, Punkt Młodzieżowej Informacji Europejskiej EURODESK oraz Koło organizacji i promocji imprez, tutoring młodzieżowy, a także od 01 marca 2022 – klub polsko-ukraiński. Od 2017 roku przestrzeń młodzieżowa w tym miejscu stale się rozwija. Począwszy od wymiany międzynarodowej VOLGrowth, która odbyła się na Łotwie, rozwijane są 4 obszary działalności młodzieżowej: wolontariat, aktywizm, praca projektowa oraz budowanie własnego potencjału, czyli rozwój osobisty i zawodowy młodzieży poprzez poszukiwanie i wspieranie rozwijania zainteresowań.

Z ważniejszych projektów wydarzyły się między innymi:

– VolGrowth – wymiana międzynarodowa wspierająca rozwój wolontariatu młodzieżowego, podczas której formalnie młodzież powołała do życia Klub Młodzieżowy KOMKE

– Nawiązanie współpracy z miastem partnerskim w Gruzji – Kobuleti i realizacja w 2018 roku wymiany młodzieżowej w Gruzji, podczas której piekarska młodzież uczyła młodzież w Kobuleti, czym jest Budżet Obywatelski i jak go efektywnie realizować; przeprowadziliśmy również spotkania z przedstawicielami Urzędu Miasta w Kobuleti oraz Młodzieżową Radą Miasta, co poskutkowało realizacją Budżetu Obywatelskiego w Kobuleti od roku 2021. Dofinansowano także jeden z projektów przygotowanych podczas tej wymiany 🙂

– kolejnym krokiem było nawiązanie współpracy z wszystkimi miastami partnerskimi Piekar Śląskich z Gruzji, Czech i Chorwacji i spotkanie młodzieży w Piekarach Śląskich służące integracji i wymianie międzykulturowej. Dzięki wsparciu Zespołu Szkół Technicznych i Zawodowych, mogliśmy także zrealizować serię europejskich warsztatów kulinarnych, po której powstała książka kucharska przygotowana przez uczestników wymiany: https://drive.google.com/file/d/1EqE1dFZ3hbdaT2Faj-NK8OHXKw9gLUJ3/view?usp=sharing

– podczas pandemii udało nam się nawiązać kontakt z Centrum Społecznym we Francji w Saint George sur Loire we Francji i po zakończeniu pandemii zrealizować aż dwie wymiany: jedną we Francji i jedną w Polsce.

– obecnie realizujemy :

-projekt małych partnerstw strategicznych “Twoja pasja – Twoja Przyszłość”, w ramach którego odbędą się aktywności zarówno dla młodzieży, jak i pracowników/ nauczycieli pracujących z młodzieżą oraz

– projekt partnerstw strategicznych “Building Bridges for Youth Empowerment” z organizacjami z Rumunii (koordynator), Słowenii, Litwy i Belgii.

Jak młodzież widzi MDK 2 i dlaczego chce tu być?

Jak widać i na “polskim rynku” można zaangażować młodych ludzi, którzy wezmą odpowiedzialność za swój rozwój i chcą mieć wpływ na to, co się wokół nich dzieje. Dzięki otwartości na współpracę z różnymi partnerami, w tym organizacjami pozarządowym, edukacja tu jest komplementarna i pełna.

Na zakończenie kilka uwag od młodzieży i nauczycieli,

z którymi udało nam się przeprowadzić rozmowy i wywiady. Pytałyśmy o to, jak widzieliby dobrą edukację i system jej organizacji. Co ciekawe, podobne spostrzeżenia mieli zarówno młodzi ludzie, jak i pracownicy młodzieżowi/ edukatorzy w różnym wieku. Ci starsi podkreślali, że widzą problem, sami w nim utknęli w młodości, natomiast nic nie udało im się zrobić, co powoduje, że nadal edukacja wygląda podobnie. Jakby jakaś niewidzialna siła zatrzymywała czas po przekroczeniu budynków szkolnych ….

Udzielone odpowiedzi są konkretne, pokazują oczekiwania, ale też możliwości. Dobra szkoła, czy też miejsca edukacyjne, powinny:

• uczyć samodzielności
• uczyć innowacyjności
• uczyć podejmowania odpowiedzialności za własny rozwój
• uczyć umiejętności planowania, czyli skierowania na cel
• rozwijać motywację wewnętrzną
• uczyć umiejętności dokonywania wyborów i otwartości na nowe
• dać przyzwolenie na robienie błędów i ich poprawianie, czyli możliwość uczenia się na nich
• korzystać z możliwości współpracy międzysektorowej
• wprowadzać międzyprzedmiotowe nauczanie, czyli realizować holistyczne podejście
• umożliwiać więcej praktycznego działania i nauki przez doświadczanie
• wdrażać podejście indywidualne i nie traktować wszystkich tak samo
• dostosować metody pracy i poziom wsparcia do możliwości edukacyjnych każdej osoby i jej zainteresowań
• wprowadzić stanowisko tutora, który określi potrzeby każdego uczestnika procesu edukacyjnego i będzie regularnie przeprowadzał superwizje, dzięki którym każda osoba – uczeń/ uczennica będzie rozwijać wszystkie kompetencje zgodnie z zainteresowaniami i swoimi możliwościami
• wykorzystać pasje i zainteresowania dzieci i młodzieży uczestniczących w procesie edukacji
• “fun w nauce”, czyli niech uczenie się i uczenie stanie się zwyczajnie ciekawe i pasjonujące
• ruszyć z miejsc, ponieważ obecna szkoła stoi w miejscu – sami nie wiemy dlaczego i jak ją wprawić w ruch?
• więcej kreatywnych metod – inspiracje od przedszkola, bo jak napisał Jarosław Pytlak w jednym ze swoich artykułów, zdaje się, że to jedyna część systemu edukacji, która działa, jak należy 🙂 LINK DO ARTYKUŁU: https://www.wokolszkoly.edu.pl/blog/dziadka-jarka-pean-ku-czci-pan-z-przedszkola.html?fbclid=IwAR32jCTfULQcGUH2SE3gOJS0xjtAJyryJkenEHvKRtrAI-1kwEHew-Kts5k [dostęp: 03.03.2023].
• zadbać/ postulować o zmiany w systemie przygotowania nauczycieli, bo to już na tym etapie powinna być zmiana wprowadzana
• zmniejszyć liczbę godzin obowiązkowej nauki w szkole na rzecz propozycji do wyboru, takich, na które wpływ będą mieli uczący się
• zadbać o więcej zajęć pozaszkolnych – to coś, co bardzo dobrze wspominają osoby ze starszych roczników, które jeszcze pamiętają je ze swoich placówek oświatowych, były dobrze oceniane, “pod ręką” i przede wszystkim bezpłatne! Teoretycznie obecnie również dyrektorzy mają takie godziny do dyspozycji, ale… z wywiadów wynika, że część szkół przeznacza je zamiast na rozwijanie kreatywności, na zajęcia wyrównawcze lub przygotowujące do egzaminów… Do tego, jeśli takie zajęcia pojawiają się w szkołach, to są płatne – prowadzone przez prywatne podmioty, a to przestaje być powszechnie dostępne i jest wykluczające dla dzieci z rodzin z problemami ekonomicznymi czy społecznymi
• budować świadomość rodziców w zakresie rozwoju dzieci, uświadamiać potrzebę dawania możliwości i wolności wyboru, a nie realizacji swoich dawnych marzeń i ambicji
• zmienić system oceniania na bardziej wspierający i uczący na błędach – druga szansa zamiast jedynki, a być może w ogóle zrezygnowanie z jedynek, hm… a może jednak całkowita rezygnacja z ocen
• zrezygnować z “do tablicy” – bo to najgorszy element lekcji i doświadczenie wspominane przez młodzież i dorosłych, często jako kompromitujący, wyzwalający mnóstwo strachu, wstydu i często paraliżujący osoby z wiedzą, ale źle znoszące wystąpienia publiczne
• oceniać nie tylko wiedzę, ale także umiejętności i zaangażowanie – nie każdy musi być Einsteinem, ale każdy ma mocne strony, trzeba ich tylko poszukać lub pozwolić “zabłysnąć”
• wspierać każde dziecko, jak własne 🙂 Czasem wystarczy wysłuchać
• wdrażać pracę metodą projektu zamiast ciągłych wykładów; pozwoli to na rozwijanie wszystkich kompetencji, w tym społecznych
• pokazywać mocne strony każdego uczestnika procesu
• integrować
• pozwalać na odkrywanie własnych zasobów przez uczestników grup projektowych.

Podsumowując ten artykuł, bo nie kończymy go, a czekamy na nowe doświadczenia, by je opisać, warto zastanowić się, co każdy nauczyciel/ nauczycielka może “wziąć” dla siebie, by formalny system nieco “odkrzesłowić”. Pokazałyśmy placówki i instytucje, które nas urzekły swoim podejściem oraz filozofią, która jest tam stosowana. Co ciekawe, przekłada się to na zaangażowanie zarówno pracowników, jak i uczestników. To nie miraże widziałyśmy w naszych Erasmusowych projektach. Zakończymy cytatem naszego kolegi Marcina Zaroda, który na TEDexYOUTh@ powiedział: “Podejmij wybór i nastaw się na rozwój”. Cóż – zapraszamy!

Kolejne artykuły pokazujące różnorodność podejść do edukacji pojawią się niebawem po kolejnych wizytach studyjnych. *Ciekawostka: w Estonii jest klasyfikacja zawodowa PRACOWNIK MŁODZIEŻOWY i odpowiednie kierunki studiów. Nie jest to ani nauczyciel ani pracownik socjalny. Obiecujemy napisać więcej na ten temat po wizycie w Estonii.

*Barbara Chyłka – nauczycielka z pasją, która przekazuje wiedzę i umiejętności swoim uczniom w sposób innowacyjny i kreatywny. Uwielbia ludzi otwartych na świat i nowe doświadczenia. Miała możliwość zdobycia doświadczeń na każdym z poziomów edukacyjnych. Pracowała w przedszkolu, gimnazjum (najdłużej), liceum oraz w szkole podstawowej, gdzie była dyrektorką szkoły.
Współpracuje z instytucjami dydaktycznymi, organizacjami pozarządowymi w ramach edukacji formalnej i pozaformalnej, wolontariatu. Ma przyjemność prowadzić szkolenia i warsztaty z zakresu wykorzystania TIK w pracy wspomnianych podmiotów. Trenerka TUS.
Obecnie pracuje w Stowarzyszeniu Hospicjum Opolskie, gdzie koordynuje prace wolontariatu oraz jeste fundriserką.

• O mnie
• Inne wpisy

Dobrota Egner

Nauczycielka, trenerka edukacji globalnej, pracowniczka młodzieżowa, coach i trenerka biznesu.
Dyrektorka Młodzieżowego Domu Kultury nr 2 w Piekarach Śląskich.
Członkini grupy Superbelfrzy RP.
Założycielka i członkini Stowarzyszenia Aktywności Przeróżnych niemarudni.pl.
Od ponad 30 lat związana z edukacją formalną i pozaformalną.
Twórczyni i koordynatorka 11-stu edycji Gry Miejskiej Fair Train.
Od 2007 roku zaangażowana w projekty międzynarodowe, głównie o tematyce edukacji globalnej i zrównoważonego rozwoju. Swoją przygodę z edukacją pozaformalną rozpoczęła od projektu Erasmus +„Cut the Ice”, który zmienił jej życie i postrzeganie edukacji w ogóle.
Wartości: współpraca, zaangażowanie, inicjatywa.

Pozostałe wpisy Dobrota Egner (Zobacz wszystkie)

• Projekt Erasmus+ „Bądź świadomy, zaangażowany, krytyczny” jako przykład zaangażowania i partycypacji młodzieży. - 28 kwietnia 2024
• Gdzie uczy się młodzież? - 13 kwietnia 2023
• „Pokaż co robisz i podziel się swoim doświadczeniem” – wymiany międzynarodowe dla nauczycieli - 14 listopada 2022