Lekcja w terenie: Odznaki turystyczo-krajoznawcze w edukacji

Turystyka i krajoznawstwo w szkolnej praktyce to wciąż niedocenione „dziecko”. Dla jednych konieczność, dla drugich zło. W rękach nauczyciela może być jednak świetnym narzędziem umożliwiającym poznanie historii, krajobrazu, przyrody, kultury, gospodarki – i niemal każdej innej dziedziny życia – w sposób wieloaspektowy, pożyteczny, zinywidualizowany. W literaturze znaleźć można wiele pojęć turystyki – każde związane jest z formą poruszania w oparciu o fakt dobrowolnej i czasowo ograniczonej zmiany miejsca pobytu. Współczesna turystyka i krajoznawstwo może być sposobem poznawania świata, przyrody, ludzi, kultury, daje możliwość relaksu, regeneracji zdrowia.

Ponieważ od lat wokół turystyki stworzono całą obudowę metodyczną, warto jest korzystać z gotowych rozwiązań, które proponują choćby Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze lub inne organizacje turystyczne. System odznak turystyczno – krajoznawczych ma w założeniu służyć rozwojowi zainteresowań krajoznawczych, kultury fizycznej i kultury szeroko rozumianej turystyki. Ponieważ turystyka i krajoznawstwo obejmują szerokie spektrum – to samo odzwierciedla paleta odznak – jakie znaleźć można na stronie:

www.msw-pttk.org.pl

Odznaki podzielone są na:

odznaki turystyki kwalifikowanej
odznaki krajoznawcze
odznaki dla dzieci i młodzieży
odznaki dla młodzieży i dorosłych
odznaki klubowe
odznaki kadry PTTK

Do odznak turystyki kwalifikowanej zaliczamy wszystkie odznaki związane z realizacją turystyki wymagającej odpowiednie przygotowanie sprzętowe – oraz dotyczące kompetencji i kwalifikacji. Do odznak krajoznawczych zaliczamy wszystkie dotyczące ciekawych miejsc, zainteresowań, rocznic itd. – tutaj zakres możliwości jest nieograniczony – od odznaki Śladami Janusza Korczaka (tematyczne), poprzez Miłośnika Ogrodów Zoologicznych (ekologiczne), aż do Szlakiem zamków, pałaców i dworów Mazowsze (historyczne).

Regulaminy odznak dostosowane są także do wieku odbiorców – oraz ich możliwości. Obok odznak dla osób z niepełnosprawnością mamy także te, skierowane do dzieci – każda z nich jest do zdobycia na wspólnym klasowym, rodzinnym spacerze.

Odznaki zdobywa się poprzez realizację ich wymagań i ich dokumentację w kronice wyprawy – sam fakt tworzenia kroniki jest świetnym narzędziem rozwijającym dziecko (od najmłodszego do najstarszego – bo obok umiejętności zbierania informacji – potrzebne są także umiejętności: syntezy, opisu, prezentacji, i wiele innych). Potwierdzenia dokonywane są poprzez zbieranie pieczątek, biletów, rysunek, zdjęcia, potwierdzenia kadry PTTK, ZHP. nauczycieli.

Odznaki weryfikowane i przyznawane są przez Referaty Weryfikacyjne PTTK – znajdujące się niemal w każdym Oddziale PTTK – i wówczas stanowić mogą doskonały element wzmocnienia żetonowego, docenienia, budowania poczucia własnej wartości i pozycji w grupie osób zaangażowanych w ich zdobywanie.

Regulaminy odznak są też niemal gotowymi pomysłami na lekcje, spacery, wiele z nich posiada wymienione i opisane obiekty, które należy odwiedzić, by zdobyć daną odznakę. Będą zatem także doskonałym narzędziem dla nauczycieli, którzy pragną rozwinąć, uatrakcyjnić swoje zajęcia lub zwyczajnie poszukują pomysłu lub wzmacniacza dla prowadzonych przez siebie projektów.

Autor: POTRAC RADOSŁAW JOACHIM – pedagog specjalny – terapeuta, dogoterapeuta, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego – archeolog podwodny, historyk, nauczyciel WDŻ i informatyki. Pedagog, wychowawca od ponad 25 lat. Nauczyciel dyplomowany. Swoją przygodę z edukacją przedreptał przez wszystkie etapy edukacji – od żłobka do szkoły wyższej. W pracy wychowawczej z dziećmi i młodzieżą stawia na nowoczesne technologie oraz wykorzystanie informatyzacji, a także edukację w naturze z elementami ekologii. Realizator i współautor merytoryczny programów inżynieryjnych dla dzieci (Katalyst Engeenering – Ogarnij inżynierię i inne). Prezes SKKT PTTK DREPTAKI (najlepszy SKKT w latach 2014- 2018, Organizator Godny Polecenia PTTK dwukrotnie, Odznaka Honorowa Za Zasługi dla Turystyki, brązowa Honorowa Odznaka PTTK) od 19 lat oraz prezes Stowarzyszenia Gwara Warszawska. Sekretarz Oddziału Stołecznego PTTK od 2013.