17 października po raz kolejny odbędzie się Noc Bibliotek. Jej organizatorem jest Centrum Edukacji Obywatelskiej. Wydarzenie to pozwala nam pokazać uczniom odkryć radość z czytania i zaglądania do książki oraz pokazać bibliotekę jako przestrzeń nie tylko związaną z samym wypożyczaniem książek. Obserwując uczniów klas 1-3 większość z nich traktuje bibliotekę jako miejsce przyjazne i ciekawe, do którego warto zaglądać. Dziś biblioteka nie powinna być wyłącznie miejscem wypożyczeń książek, ale przestrzenią, w której aranżowanych jest wiele aktywności. Tegoroczna Noc Bibliotek będzie przebiegała pod hasłem „Do dzieła!”.
Jest to temat na tyle szeroki, że zmieści się do niego wiele a kreatywność znajdzie się na pierwszym miejscu.
Podczas Nocy Bibliotek pokazać, że książki i bibliotekę łączy wiele także z szeroko rozumiana sztuką a co za tym idzie – zabawa, twórczość i wspólne działanie. Wszystko to ma sprzyjać pokazaniu uczennicom i uczniom, iż czytanie to nie tylko obowiązek, ale także ogrom informacji, przyjemność, przygoda i źródło inspiracji. I skoro dzieci w młodszym wieku szkolnym traktują bibliotekę i czytanie książek jako coś niezwykle przyjemnego, wręcz fascynującego, to należy od samego początku kontynuować to w klasie 4 omawiając lektury w ciekawy, niekonwencjonalny sposób, ale i wspólne czytanie ciekawych książek wykraczających poza listę obowiązkowych lektur. Często brak na to czasu. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie by łączyć to z innymi przedmiotami- muzyka, plastyką, godziną wychowawczą. Wymaga to współpracy nauczycieli. Pomysłem może byc także udział w realizacji projektów eTwinninig.
Jednym ze sposobów „odczarowywania” bibliotek i książek jest idea Nocy Bibliotek. Ma sens, ponieważ wzmacnia więzi szkolnej społeczności, propaguje ideę obcowania z książką w szerokim tego słowa znaczeniu. Poniżej przedstawiam kilka propozycji związanych z Nocą Bibliotek, które również można wykorzystać podczas codziennych zajęć/ lekcji wychowawczych/ lekcji bibliotecznych.
Noc Bibliotek możemy rozpocząć od wspólnego spotkania w auli, a przypadku jej braku- na sali gimnastycznej. Możemy na nie zaprosić rodziców, znane lokalnie osoby, np.: twórców ludowych, pisarzy…, ludzi wykonujący zawody użyteczności publicznej- lekarzy, strażaków, policjantów, pielęgniarkę szkolną, którzy mogą:
-opowiedzieć o swoich ulubionych książkach z dzieciństwa i nie tylko
-opowiedzieć o swoich książkach jeśli są ich autorami
-przeczytać wiersz/ wybrany przez siebie ulubiony fragment prozy
Może to być początek wspólnej rozmowy na ich temat, czy też początkiem zabawy słowem.
Kilka lat temu gościli w naszej szkole- policjant, strażak, aktorka Teatru Witkacy w Zakopanem, pracownik Tatrzańskiego Parku Narodowego, pisarka Beata Sabała-Zielińska.
Po wspólnym spotkaniu możemy:
A. Zaproponować uczniom różne aktywności w poszczególnych salach, na które uczniowie kilka dni wcześniej się zapisują.
1.Tworzenie kolejnych przygód bohaterów książki za pomocą Teatru Kamishibai.
fot. zbiory własne
Uczniowie podzieleni są na losowo dobrane zespoły. Każdy tworzy nowe przygody bohaterów przeczytanej książki. Zespół wspólnie wymyśla przygodę bohaterów, dzieli ją na poszczególne sceny, pisze plan, przydziela zadania w grupie. Zachęcam do tego, by każdy odpowiadał nie za jedną z ilustrowanych scen, ale za konkretny element całej historii. W ten sposób całość będzie spójna.
Przykład: Bohaterem opowiadania jest smok. Kiedy każdy jest odpowiedzialny za jedną ze scen, w tym przypadku za jedną z ilustracji, wówczas smok będzie rysowany przez kilka osób i na każdej ilustracji będzie wyglądał inaczej. Jeśli natomiast za rysowanie smoka odpowiada jedna osoba- smok na każdej ilustracji rysowany będzie tą samą kreską i będzie identyczny jak na pozostałych ilustracjach. Podobnie z pozostałymi elementami, np.: rysowaniem zamku na każdej ilustracji, wnętrza komnaty…
O takim sposobie tworzenia opowiadań „Dalsze przygody Vera” na podstawie autentycznych historii, które miały miejsce możesz przeczytać więcej TUTAJ
fot. zbiory własne
2.Projektowanie okładki książki
Uczniowie losują tytuły nieznanych im książek i ich zadaniem jest wykonać do niej okładkę.
Po skończonej pracy każdy przedstawia okładkę i opowiada o czym według niego jest książka.
Na zakończenie pokazujemy daną książkę i czytamy jej krótki opis znajdujący się z tyłu okładki lub też o niej opowiadamy.
3.Dokończ okładkę
Uczniowie otrzymują fragment okładki a ich zadaniem jest dokończenie jej rysowania. Po zakończonej pracy każdy przedstawia okładkę i opowiada o czym według niego jest
książka. Na zakończenie pokazujemy daną książkę i czytamy jej krótki opis znajdujący się z tyłu okładki lub też o niej opowiadamy.
4.Narysuj ilustracje do książki
Wersja 1
Uczniowie tworzą ilustracje do znanej im książki.
Wersja 2
Uczniowie rysują ilustrację konkretnej przygody/ na podstawie konkretnego opisu danej strony znanej im książki.
5. Tworzenie własnych książeczek na podstawie wylosowanego tytułu
6. Kalambury-odgadywanie w zespołach tytułów książek- rysowanie lub pokazywanie
7. Układanie zdań na podstawie wiersza
Uczniowie wysłuchują wiersza, wybierają 5 wystepujących w nim czasowników i układają z nimi 5 zdań zupełnie nie związanych z wierszem. Można samodzielnie wybrać wiersze lub skorzystać z tych w mojej interpretacji.
„W pobliżu Barbakanu” znajdziesz go
„Niespodzianka” znajdziesz go
„Strusie pióra” znajdziesz go
8. Przysłowia/Karty metaforyczne- za pomocą wylosowanego przysłowia/karty metaforycznej należy opowiedzieć o wybranej przez siebie książce/ bohaterze książki.
9. Do dzieła- uczniowie losują jeden z obrazów Wielkich malarzy- jego fragment i dorysowują do niego pozostałą część tak, by znalazły się tam sceny i bohaterowie z wybranej przez siebie przeczytanej książki.
B. Zaprosić ich do wspólnej zabawy w zespołach. Dzień wcześniej należy podzielić uczniów na zespoły i wywiesić listę na korytarzu szkolnym.
Podczas szkolnej Nocy Bibliotek uczniowie podzieleni są na zespoły różnorodne wiekowo. W każdym zespole znajdują się uczniowie kl. 1-3, 4-6, 7-8. Jest to doskonała okazja do tego by uczniowie:
-lepiej się poznali
-integrowali się jako społeczność szkolna
To także doskonała okazja do tego by uczniowie doświadczali tego, że każdy w zespole jest ważny, wartościowy i potrzebny. W tym przypadku tak należy przygotować poszczególne aktywności by mogli wykazać się w nich uczniowie zarówno klas młodszych, jak i starszych. I uwierzcie, że to działa!
Ważne by poszczególne stanowiska były ustawione w szkole w poszczególnych klasach, na korytarzu szkolnym w taki sposób, by nie przeszkadzały innym działaniom. Każdy zespół otrzymuje kartę zadań. Przechodząc poszczególne stanowiska, otrzymuje na niej np.: stemple/ naklejki, co stanowi informację, że dane zadanie zostało przez nich wykonane.
Propozycje poszczególnych zadań:
1) Układanie stosu książek na czas- kto w ciągu 30 sekund ułoży najwyższą wieżę z książek/ ułoży książki jedna na drugiej/ ułoży książki „od najgrubszej do najcieńszej”; jeśli konkurencje te wykonujemy na zajęciach z jedną klasą, wówczas możemy pokusić się by wykonali to zadanie na czas. Wtedy jesteśmy w stanie dość szybko porównać czasy poszczególnych drużyn. Jeśli natomiast zabawy przeprowadzamy z całą społecznością szkolną- sugeruję by podać ramy czasowe. Jeśli zespół się w nich zmieści- zdobywa punkt.
2) Siłacz– książki wkładamy do 2 toreb. Wybrana osoba z zespołu ma za zadanie utrzymać jak najdłużej książki na wyprostowanych dłoniach.
3) Tytuł i autor- łączenie tytułów książek/ utworów z ich autorem. Zadanie polega na przyporządkowaniu tytułów ich autorów. lub przyporządkowanie fragmentów wierszy/ prozy tytułom książek .
4) Co to za utwór?– zadanie polega na przyporządkowaniu fragmentów wierszy/ prozy ich autorom.
Może to być także rozsypanka wyrazowa, z której zespól musi ułożyć znany cytat.
5) Alfabet- układanie na czas książek alfabetycznie wg tytułów/lub wg autorów
6) Most- po bokach układamy 2 stosy książek. Na nich opieramy kij. Każda osoba z zespołu musi pod nim przejść nie strącając kija. Po przejściu obniżamy wysokość poprzez zmniejszenie liczby książek na stosach. Zadanie wykonujemy 3 razy- na różnych wysokościach.
7) Atrybuty- rozkładamy na stole atrybuty i prosimy by uczniowie dopasowali je do odpowiedniej książki, np.: różdżka- Harry Potter, kamyk-Karolcia, róża- Oskar i pani Róża, skarpetka- Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek, zwierzęta z zoo- Doktor Dolittle i jego zwierzęta, guziki- Akademia Pana Kleksa.
Gotowe karty do aktywności A8, A9, B3 i B4 można znaleźć TUTAJ
To tylko niektóre propozycje aktywności związanych z Nocą Bibliotek. Równie dobrze proponowane przeze mnie aktywności, jak i im podobne można wykorzystać podczas omawiania lektur. Należy zawsze pamietać, że nasze działania związane z omawianiem książek, wierszy, opowiadań powinny być na tyle atrakcyjne i angażujące nasze uczennice i naszych uczniów w działanie by zachęcić ich a nie zniechęcić do czytania. Jednocześnie ważne jest by pamiętać, aby działania nasze nie były wyłącznie działaniami plastycznymi lub w dużej mierze nie ograniczały się do nich, ale były realizacją programu a co za tym idzie realizowały podstawę programową danego etapu nauczania. Jak to zrobić? Więcej o tym znajdziecie TUTAJ
Zdaję sobie sprawę, że uczestnictwo w samej Nocy Bibliotek, bez innych dodatkowych działań nie zachęci pewnie nikogo do czytania książek, ale może być jednym z naszych działań, które przyczyni się do rozwijania zainteresowań czytelniczych naszych uczniów.
Miłej zabawy!
Należy do społeczności Superbelfrzy RP. Trenerka Asów Internetu Fundacji Szkoła z Klasą. Pracuje w Szkole Podstawowej im. Andrzeja Skupnia–Florka w Gliczarowie Górnym.
- Monografia liczby 11 - 18 października 2025
- Noc Bibliotek-przykłady aktywności - 12 października 2025
- Rozwijanie zainteresowań czytelniczych w kl.1-3 na podstawie lektur - 6 października 2025