Facebook Youtube

Jak pracować z uczniem z zespołem Downa?

Zbliża się Światowy Dzień Zespołu Downa. W wielu szkołach organizuje się dla uczniów aktywności, które mają na celu nie tylko wzbogacenie wiedzy na temat zespołu Downa, ale przede wszystkim integrację z tymi dziećmi i kształtowanie szacunku oraz tolerancji wobec niepełnosprawności. To również okazja do przypominania, jak ważne jest dbanie o równe szanse w społeczeństwie przy zachowaniu różnorodności. 
Symbolem tego dnia stały się kolorowe skarpetki, które mają odzwierciedlać to, że wszyscy jesteśmy różni, a jednak tacy sami.
Warto zatem ten kolorowy dzień wykorzystać do rozwijania świadomości społecznej na temat funkcjonowania osób z zespołem Downa.

 
Czym jest zespół Downa?
  • Zespół wad wrodzonych, który powodowany jest nieprawidłową liczbą chromosomów.
  • Osoby z zespołem Downa w przewadze dotknięte są niepełnosprawnością intelektualną w  stopniu lekim, umiarkowanym, znacznym, czasami nawet głębokim, ale są też osoby w normie intelektualnej.
  • Odznaczają się cechami dysmorfii (zmianami w wyglądzie m.in. mały nos, mała żuchwa, pojedyncza bruzda dłoniowa, duży język, hipoplazja (nieprawidłowy rozwój) zębów, deformacje w obrębie palców, krótka szyja, nisko osadzone małżowiny uszne, niski wzrost,
  • Charakterystycznym objawem zespołu Downa jest fałda nad powiekami.
  • Bardzo często występują choroby współtowarzyszące.
  • Na ogół to bardzo ciepłe, zabawne, serdeczne, empatyczne i przyjazne osoby.
  • Widoczne i utrudniające komunikowanie się, różnice w anatomicznej budowie jamy ustnej, niedosłuch, niskie napięcie mięśniowe utrudniają nabywania kompetencji językowych.
Jak funkcjonują uczniowie z zespołem Downa w szkole?
  • Każdy z nich jest inny i mają różnorodne temperamenty.
  • Cechuje ich najczęściej mniejsza sprawność ruchowa i manualna.
  • Są chętne do nawiązywania bliskich relacji, szybko przywiązują się do przyjaznych sobie osób.
  • Nadmierne zainteresowanie innymi osobami, czasami zbyt duża potrzeba bycia w bezpośredniej relacji z rówieśnikami, w starszych klasach może być powodem kłopotów i nieporozumień rówieśniczych.
  • Są  radosne i miłe,  mają niezwykle pogodną i uczuciową naturę.
  • Mają niższe możliwości poznawcze i intelektualne, dlatego materiał dydaktyczny musi być indywidualnie dostosowany do ich potrzeb.
  • Najczęściej występuje opóźniony rozwój mowy i trudności z rozumieniem mowy.
  • Widoczny spowolniony rozwój fizyczny, umysłowy i motoryczny.
  • W młodszym wieku potrzebują pomocy przy podstawowych czynnościach higienicznych i samoobsługowych.
  • Występują czasami zachowania nieprzewidywalne i niepożądane, szczególnie w przypadku dzieci z głębszą niepełnosprawnością intelektualną.
  • Charakteryzuje ich niska koncentracja na zadaniu, szybka męczliwość, stąd potrzeba częstego przekierowywania aktywności i uwagi.
  • Różnice w anatomicznej budowie jamy ustnej, niedosłuch, niskie napięcie mięśniowe nie ułatwiają nabywania kompetencji językowych.
  • Ich mocnymi stronami są spostrzegawczość, chęć współpracy i naśladowania zachowań i czynności.
  • Czasami widoczne są  sensoryzmy, autostymulacje i rutyny.
  • U niektórych uczniów pojawiają się trudności w kontaktach społecznych, których przyczyną jest zbytnia bezpośredniość i potrzeba bliskiego kontaktu.

Wiele dla popularyzowania świata osób z zespołem Downa zrobił Przemek Kossakowski w swoich programach Down The Road.

Miałam okazję przeprowadzić z Przemkiem wywiad, który polecam obejrzeć TUTAJ
Jak pracować z uczniem z zespołem Downa?
  • W pracy z uczniami z ZD obowiązuje zasada całkowitej indywidualizacji.
  • Należy dzielić zadania na etapy.
  • Konieczna jest wizualizacja nowych zagadnień.
  • Stosujmy proste i krótkie komunikaty.
  • Obowiązuje zasada poglądowości i odwoływania się do znanych sytuacji  z życia.
  • Istnieje duża potrzeba wsparcia przy zadaniach manualnych i w zakresie motoryki małej.
  • Mają trudności z wyobrażeniami i abstrahowaniem zatem potrzebna jest praca na materiale konkretnym.
  • Należy unikać nadmiaru bodźców.
  • Ograniczać nadmierne wrażania.
  • Tempo pracy dopasować do możliwości ucznia, często bardzo wolno wykonują zadania.
  • Należy stwarzać uczniom warunki do poznania wielozmysłowego.
  • Raczej rozpoczynać pracę na dużych przedmiotach, obiektach i płaszczyznach, dopiero później przechodzić do mniejszych elementów.
  • Zadania opieramy i treści zasadnicze, rzadziej o szczegóły.
  • Częste przekierowywanie i zmienność aktywności, by utrzymać uwagę i koncentrację ucznia.
  • Warto wdrożyć wzmocnienia pozytywne motywujące do wykonywania zadania.
  • Warto wdrożyć TUS- Trening Umiejętności Społecznych.
  • U niektórych uczniów będzie potrzeba włączenia zajęć dotyczących niwelowania zaburzeń sensorycznych.
  • Praca nad właściwym napięciem mięśniowym.
  • Na każdej lekcji stymulować do rozmowy, wypowiedzi i rozwijania słownictwa.
Warto zatem wykorzystać ten kolorowy dzień do usprawniania zaburzonych funkcji. My przygotowałyśmy kilka ćwiczeń, które z powodzeniem można zaproponować dzieciom na zajęciach rewalidacyjnych, logopedii, czy podczas zorganizowanych integracyjnych zabaw.

 

Przykłady zabaw skarpetowych:
– segregowanie skarpetek i dobieranie w pary,
– zwijanie skarpetek w rulonik lub rolkę,
– przypinanie skarpetek na suszarce,
– wykonywanie elementów dekoracyjnych ze skarpetek, np. stonoga lub kolorowy wąż,
– ubieranie dwóch różnych skarpetek, a następnie szukanie pary i taniec kolorowych skarpetek,
– przy okazji utrwalanie orientacji w przestrzeni, lewej i prawej strony,
– chodzenie w skarpetkach po wyznaczonych trasach, labiryntach i w określonych kierunkach,
– warto także podnieść temat tolerancji, współpracy, wzajemnego wsparcia i empatii,
– można wykonać słoiki mocy, wsparcia i empatii,
– w starszych klasach warto wykonać lapbooki lub plakaty na temat integracji.
Polecamy zestaw 16 kart pracy i zadań z elementami skarpetek.

 

 

Zyta Czechowska
Pozostałe wpisy Zyta Czechowska (Zobacz wszystkie)
Podoba się? Podziel się z innymi.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.

Ta strona używa Akismet do redukcji spamu. Dowiedz się, w jaki sposób przetwarzane są dane Twoich komentarzy.

Wyszukiwarka
Archiwum wpisów
Kategorie wpisów