Aleksandryjskie okno na świat

Edukacja jest jak woda, którą pijemy

i powietrze, którym oddychamy

Taha Hussein

Aleksandria – miasto świata starożytnego, po którym dziś praktycznie nie ma już śladu. W jego miejscu powstała nowoczesna, wielokulturowa metropolia.

Niegdyś Aleksandria uchodziła za centrum kultury hellenistycznej. To tu za sprawą Ptolemeusza I została wybudowana latarnia morska na wyspie Faros, która została uznana za jeden z siedmiu cudów świata starożytnego. W dzielnicy pałaców królewskich, które stanowiły jedną trzecią miasta powstał Museion, który był połączeniem współczesnej akademii nauk i uniwersytetu, oraz słynna Biblioteka Aleksandryjska. Uczeni i poeci przybywający do Aleksandrii otrzymywali specjalne przywileje. Byli zwolnieni od podatków, dostawali mieszkania i wyżywienie, a wszystko po to, by mogli bezstresowo oddawać się twórczości i badaniom naukowym. Władcy Egiptu stosowali różne fortele by zgromadzić w Aleksandrii cenne rękopisy piśmiennictwa greckiego. Każdy podróżny, który pojawił się w porcie aleksandryjskim, musiał przedstawić wszystkie rękopisy, jakie ze sobą przywiózł. Jeśli jakiegoś egzemplarza nie było w zbiorach bibliotecznych, pozbywał się go bezpowrotnie, otrzymując w zamian odpis. Starożytna biblioteka składała się z dwóch części, z których jedna była przeznaczona dla naukowców a druga dla reszty mieszkańców miasta. W części pierwszej, zwanej Brucheion, zgromadzono około 490 tysięcy zwojów literatury greckiej oraz literatury ludów wschodnich w przekładach greckich. W Serapeionie, tak nazywano część drugą, ponad 40 tysięcy zwojów. W roku najazdu Juliusza Cezara biblioteka główna mieściła około 700 tysięcy zwojów.

Kto jest odpowiedzialny za upadek tak wspaniałego dzieła Ptolemeuszy? Historycy dyskutują na ten temat do dziś, bo teorii jest kilka.

W 1974 roku, ponad 1600 lat po zniszczeniu Biblioteki Aleksandryjskiej, powstał pomysł wybudowania w tym samym miejscu współczesnej Bibliotheki Alexandriny. Od pomysłu do realizacji minęło ponad 10 lat. Dzięki wsparciu UNESCO oraz kilku bogatych państw arabskich, powstała konstrukcja autorstwa architektów z Norwegii i Austrii, przypominająca wschodzące nad morzem słońce.

Nowa Biblioteka Aleksandryjska to ogromny kompleks rozmieszczony na jedenastu kondygnacjach, z których cztery znajdują się w części podziemnej. Główną część gmachu stanowi wielopoziomowa czytelnia, natomiast w podziemiach znajduje się około 8 milionów woluminów we wszystkich językach świata.

W skład kompleksu, poza biblioteką główną wchodzi kilka specjalistycznych bibliotek:

Biblioteka Sztuki i Multimediów, to dział w którym znajdują się materiały audiowizualne i związane ze sztuką. Kolekcja obejmuje między innymi książki, albumy, partytury, filmy, utwory muzyczne, programy edukacyjne, samouczki językowe i z zakresu umiejętności komputerowych. Biblioteka gromadzi materiały audio i wideo ze wszystkich konferencji, spektakli, koncertów i innych wydarzeń, jakie miały miejsce na jej terenie. Z materiałów audio i wideo można korzystać w kabinach jednoosobowych albo w wieloosobowych pomieszczeniach studyjnych. Materiały dostępne są w kilku różnych formatach i na różnych nośnikach.

Taha Hussein Library, dla osób niewidomych i niedowidzących- nowoczesna biblioteka wyposażona w najnowszą technologię i specjalne oprogramowanie umożliwiające użytkownikom czytanie książek i czasopism znajdujących się w zasobach biblioteki oraz dostęp do wybranych zasobów internetowych. Głównym celem biblioteki TH jest zapewnienie równego dostępu wszystkim użytkownikom bez względu na niepełnosprawność.

Biblioteka dla dzieci w wieku 6-11 lat, to zbiór książek oraz multimediów w kilku językach. W części tej, poza czytelnią znajduje się laboratorium komputerowe, sala zabaw, miejsce na teatrzyk kukiełkowy oraz kącik multimedialny. Celem tego działu jest rozwój czytelnictwa, eksperymentowania oraz kreatywności u dzieci. Biblioteka prowadzi wiele projektów oraz warsztatów. Dziecko może wypożyczyć książeczkę w wersji cyfrowej, wydrukować ją w domu oraz zrobić własną okładkę i umieścić we własnych zbiorach. Centrum kaligrafii prowadzi warsztaty pisania oraz dotyczące historii pisma arabskiego, jego rodzajów i narzędzi służących do pisania. Ciekawym zajęciem są warsztaty animacji, które łączą zabawę manualną z TIK. Wiadomości o świecie i innych krajach dzieciaki zdobywają poprzez układanie puzzli i granie w różnego rodzaju gry planszowe (Maps Workshop). W laboratorium komputerowym bibliotekarze uczą korzystania z różnych programów przydatnych do tworzenia własnych historii oraz prezentacji (Kid works, Kidpiks, Hyper studio, Story Telling). Biblioteka oferuje również warsztaty sztuki, które obejmują tradycyjne robótki ręczne, lepienie z gliny, malowanie wytworów z gliny, robienie kukiełek i marionetek. Zadaniem bibliotekarzy jest przygotowanie uczniów do realizacji projektów edukacyjnych, oraz sprawowanie opieki i pomoc podczas ich realizacji. Uczą jak korzystać ze zbiorów bibliotecznych, jak szukać informacji w książkach i internecie oraz jak wybierać materiały do prezentacji. Ponadto biblioteka organizuje wykłady dla dzieci i rodziców oraz przeróżne konkursy, które służą rozwijaniu komunikacji interpersonalnej i kreatywności.

Biblioteka dla młodzieży w wieku 12-16 lat, wprowadza swoich użytkowników w świat nowoczesnych technologii, rozwija czytanie ze zrozumieniem, wyszukiwanie informacji i umiejętności badawcze oraz stwarza możliwości do interakcji społecznych. Wdraża uczniów do poszukiwań i nadzoruje ich projekty badawcze, które są ściśle związane z programem nauczania. Uczestnicy zajęć uczą się zarządzania czasem, sztuki dobrej prezentacji, samooceny i oceny koleżeńskiej. Bibliotekarze zachęcają uczniów do własnej twórczości, prowadzenia dyskusji i dzielenia się wiedzą. Pomagają organizować grupy tematyczne i moderują zajęcia. Uczniowie w bibliotece przygotowują się do konkursów informatycznych między innymi z zakresu programowania, tworzenia stron internetowych i filmów. Biorą udział w projektach UNESCO (YDC) i osiągają w nich wysokie lokaty. Podobnie jak w oddziale dla dzieci młodszych, również w tej bibliotece prowadzone są warsztaty kaligrafii, hieroglifów i animacji, tylko na odpowiednio wyższym poziomie.

Dział mikrofilmów – udostępnia rzadkie rękopisy, materiały drukowane i dokumenty, które są zbyt cenne by je eksploatować w ich oryginalnej formie. Zawiera około 30 000 manuskryptów i 50 000 dokumentów. Ponadto, w dziale tym znajduje się kolekcja gazet krajowych i arabskich jako historyczny rejestr ważnych wydarzeń. Mikrofilmy odczytuje się w specjalnie do tego przygotowanym pomieszczeniu.

Unikalne książki i specjalne kolekcje – w tej części biblioteki znajdziemy między innymi oryginalne rękopisy i mapy, stare monety, specjalne darowizny dla biblioteki, historyczne dokumenty, rzeczy osobiste ważnych ludzi, znaczki.

Biblioteka map to zbiór ponad 7000 map obejmujących wszystkie części świata, ze szczególnym uwzględnieniem Aleksandrii, Egiptu, krajów arabskich oraz regionu Morza Śródziemnego. W kolekcji znajdują się mapy topograficzne, geologiczne, tematyczne, drogowe, morskie, zdjęcia lotnicze i satelitarne, atlasy, globusy i ine.

Dział prac magisterskich i rozpraw to miejsce gdzie studenci wszystkich egipskich uczelni mają obowiązek złożyć kopię swojej pracy magisterskiej lub rozprawy doktorskiej.

Biblioteka Frankofoniczna – to specjalny dar Francuskiej Biblioteki Narodowej składający się z 500 000 książek wydanych w latach 1996-2006, z różnych dziedzin. Biblioteka ta jest miejscem spotkań frankofonów, znajduje się w niej kawiarnia, forum kulturalne, okrągły stół do prowadzenia rozmów, warsztatów i imprez w klimacie przypominającym paryskie kawiarnie. Jest to miejsce gdzie można porozmawiać w języku francuskim, uzyskać informacje na temat kultury i atrakcji turystycznych krajów francuskojęzycznych.

Sekcja Noblistów – została utworzona przez królową Szwecji i królową Norwegii w 2002 roku. Obejmuje zbiory książek laureatów nagrody Nobla w dziedzinie literatury od 1901 roku do czasów współczesnych.

W kulturalnym kompleksie biblioteki mieszczą się cztery muzea.

Muzeum Starożytności może poszczycić się zbiorem artefaktów odkrytych w miejscu jego budowy. Zebrane w nim eksponaty odzwierciedlają bogatą, wielokulturową historię Egiptu a szczególnie Aleksandrii. Muzeum realizuje programy edukacyjne dla młodzieży w celu podnoszenia świadomości kulturowej. Wchodząc na stronę muzeum możemy odbyć wirtualną wycieczkę po niektórych jego sekcjach.

Muzeum Rękopisu to nowoczesne, cyfrowe laboratorium, w którym używając ekranów dotykowych, możemy przeglądać dowolne strony rękopisów, powiększać interesujące nas fragmenty i odsłuchiwać komentarze.

Muzeum prezydenta Sadata zawiera 12 godzin materiałów wideo ofiarowanych przez egispką telewizję, a w tym przemówienia prezydenta, komentarze zagranicznych reporterów, filmowe biografie, dokumentacja egipsko-izraelskiego procesu pokojowego, a także zbiór nagrań, które nigdy nie zostały wyemitowane. Wśród eksponatów znajdziemy medale i odznaczenia, garnitury cywilne i wojskowe, meble, nagranie Koranu i wiele innych pamiątek ofiarowanych przez wdowę po prezydencie.

Muzeum Historii Nauki podkreśla historyczny aspekt nauki w egipcie na przestrzeni wieków. Zostało podzielone na trzy części: Egipt Faraonów (część żółta), Hellenistyczna Aleksandria (część niebieska), Arabsko-Islamskie Średniowiecze (część różowa). Muzeum prowadzi programy edukacyjne dla dzieci we współpracy z planetarium i eksploratorium pod wspólną nazwą Centrum Nauki. Eksploratorium, to miejsce na kształt naszego Centrum Nauki Kopernik, gdzie nie tylko dzieci ale też młodzież i dorośli chętnie spędzają czas. Podczas wędrówki po bibliotece, znajdziemy miejsce o tajemniczej nazwie Culturama. Ten innowacyjny program został opracowany i opatentowany przez Egipskie Centrum Dokumentacji Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego. Jest to sala z interaktywnym, panoramicznym ekranem w kształcie półkola o średnicy 10m, który składa się z dziewięciu oddzielnych ekranów płaskich i dziewięciu projektorów wideo kontrolowanych przez jeden komputer. Podczas prezentacji istnieje możliwość przechodzenia na różne poziomy szczegółowości. W programie Culturamy jest kilka stałych spektakli: wycieczka po współczesnym Egipcie, historia starożytnego Egiptu, historia architektury islamskiej i koptyjskiej, wirtualna wizyta w Luxorze i Uniwersytet Kairski.

O nowoczesności centrum świadczy także Vista (interaktywne, wirtualne środowisko reality), które jest przeznaczone dla grup naukowych do przeprowadzania symulacji i wizualizacji badanych procesów i zjawisk. Na terenie biblioteki mieści się kilka akademickich ośrodków badawczych.

Współczesna Biblioteka Aleksandryjska to również 15 wystaw stałych, cztery galerie sztuki i nowoczesne centrum konferencyjne z kilkoma salami, wyposażonymi w sprzęt nowej generacji, które jest w stanie pomieścić prawie 3 tysiące osób.

Bibliotheca Alexandrina to nowoczesne okno na świat. Aleksandryjczycy mają nadzieję, że ich miasto znowu stanie się centrum kultury i nauki krajów śródziemnomorskich.

źródła:

http://www.bibalex.org

http://www.przewodnik-katolicki.pl/nr/kultura/alexandrina.html